Trẻ thế nào được coi là dậy thì sớm? - Sở Y tế

Dậy thì là một giai đoạn phát triển quan trọng trong cuộc đời mỗi con người, đánh dấu sự chuyển mình từ trẻ em sang người trưởng thành. Tuy nhiên, không phải lúc nào quá trình này cũng diễn ra theo đúng độ tuổi thông thường, và đôi khi có những trường hợp dậy thì sớm. Vậy trẻ thế nào được coi là dậy thì sớm? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này, từ đó có thể nhận diện và xử lý đúng cách khi trẻ gặp phải tình trạng dậy thì sớm.

1. Dậy thì sớm là gì?

Dậy thì sớm là hiện tượng khi các dấu hiệu sinh lý của quá trình dậy thì bắt đầu xuất hiện trước độ tuổi bình thường. Thông thường, tuổi dậy thì ở trẻ em là từ 9 đến 14 đối với bé gái và từ 10 đến 15 đối với bé trai. Tuy nhiên, khi quá trình này diễn ra trước độ tuổi này, được gọi là dậy thì sớm.

Dậy thì sớm có thể xảy ra ở cả bé gái và bé trai, nhưng tỷ lệ xảy ra ở bé gái cao hơn. Cụ thể, ở bé gái, các dấu hiệu dậy thì sớm có thể xuất hiện khi trẻ chỉ mới 8 tuổi, trong khi đó ở bé trai, dấu hiệu này có thể xuất hiện khi trẻ mới 9 tuổi.

2. Các dấu hiệu nhận biết dậy thì sớm

Để nhận diện dậy thì sớm, các bậc phụ huynh có thể dựa vào những dấu hiệu đặc trưng sau:

• Ở bé gái:

  • Phát triển ngực: Đây là dấu hiệu đầu tiên báo hiệu sự bắt đầu của quá trình dậy thì. Tuy nhiên, nếu dấu hiệu này xuất hiện quá sớm (trước 8 tuổi), có thể là dấu hiệu của dậy thì sớm.
  • Mùi cơ thể và lông mu, lông nách: Mùi cơ thể thay đổi và lông mu, lông nách bắt đầu mọc sớm cũng là những dấu hiệu của quá trình dậy thì.
  • Kinh nguyệt sớm: Nếu trẻ gái có kinh nguyệt khi chưa đủ 8 tuổi, đây là một dấu hiệu rõ ràng của dậy thì sớm.

• Ở bé trai:

  • Phát triển tinh hoàn và dương vật: Nếu trẻ trai bắt đầu có sự thay đổi về kích thước tinh hoàn và dương vật trước tuổi 9, đó có thể là dấu hiệu dậy thì sớm.
  • Giọng nói thay đổi và mọc lông mặt: Giọng nói trở nên trầm hơn và lông mặt (râu) bắt đầu mọc trước tuổi 9 cũng là những dấu hiệu đáng chú ý.
  • Tăng chiều cao nhanh chóng: Trẻ trai dậy thì sớm có thể tăng chiều cao nhanh chóng trong thời gian ngắn.

3. Nguyên nhân gây dậy thì sớm

Dậy thì sớm có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

• Di truyền: Nếu trong gia đình có người bị dậy thì sớm, trẻ có thể có nguy cơ cao gặp phải tình trạng này.
• Rối loạn nội tiết: Sự mất cân bằng hormone, chẳng hạn như tăng nồng độ estrogen hoặc testosterone quá sớm, có thể khiến trẻ dậy thì sớm.
• Bệnh lý hoặc tổn thương não bộ: Một số bệnh lý như u não, nhiễm trùng não hoặc chấn thương đầu có thể gây ra dậy thì sớm. Điều này xảy ra do những ảnh hưởng đến tuyến yên, nơi điều khiển quá trình sản xuất hormone dậy thì.
• Tăng trưởng cơ thể quá nhanh: Một số trẻ có tốc độ phát triển thể chất nhanh hơn bình thường, dẫn đến sự xuất hiện của các dấu hiệu dậy thì sớm.

4. Hệ quả của dậy thì sớm

Dậy thì sớm có thể gây ra nhiều hệ quả đối với trẻ em:

• Về thể chất: Mặc dù trẻ sẽ cao lớn hơn so với các bạn cùng độ tuổi, nhưng quá trình dậy thì sớm có thể khiến trẻ ngừng phát triển chiều cao quá sớm, dẫn đến việc trẻ không đạt được chiều cao tối ưu trong tương lai.
• Về tâm lý: Trẻ có thể cảm thấy khác biệt so với bạn bè, dễ bị tự ti hoặc lo âu. Quá trình dậy thì sớm cũng có thể khiến trẻ phải đối mặt với những thay đổi cảm xúc mạnh mẽ mà chưa có đủ sự chuẩn bị tâm lý.
• Về xã hội: Trẻ dậy thì sớm có thể gặp khó khăn trong việc hòa nhập với bạn bè cùng trang lứa, vì các bạn có thể chưa có những trải nghiệm sinh lý giống trẻ.

5. Phương pháp điều trị dậy thì sớm

Khi nhận thấy trẻ có dấu hiệu dậy thì sớm, bậc phụ huynh cần đưa trẻ đến bệnh viện để được các bác sĩ chuyên khoa khám và tư vấn. Tùy vào nguyên nhân gây ra tình trạng này, bác sĩ sẽ đưa ra phương án điều trị phù hợp, bao gồm:

• Điều trị bằng thuốc: Một số loại thuốc có thể giúp ngừng hoặc làm chậm quá trình dậy thì, nhằm tạo thời gian cho cơ thể trẻ phát triển đầy đủ.
• Can thiệp phẫu thuật: Trong trường hợp dậy thì sớm do khối u hoặc tổn thương trong não, phẫu thuật có thể cần thiết để loại bỏ nguyên nhân gây bệnh.

6. Làm gì để ngăn ngừa dậy thì sớm?

Mặc dù không thể hoàn toàn ngăn ngừa dậy thì sớm, nhưng bậc phụ huynh có thể thực hiện một số biện pháp để giảm thiểu nguy cơ:

• Chế độ ăn uống lành mạnh: Cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng và tránh cho trẻ ăn quá nhiều thực phẩm chứa hormone nhân tạo.
• Giảm stress: Căng thẳng và lo âu có thể ảnh hưởng đến quá trình phát triển của trẻ, vì vậy cần tạo môi trường sống lành mạnh, thoải mái cho trẻ.
• Khám sức khỏe định kỳ: Việc theo dõi sức khỏe của trẻ định kỳ sẽ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và can thiệp kịp thời.

4.8/5 (7 votes)